سرطان قابل پيشگيري ؛ با خود مراقبتي پیشگیری از سرطان با تغذیه مناسب

17 -2635
K2_ITEM_AUTHOR  فائزه خورشا(کارشناس تغذیه)

 نقش تغذیه سالم در پیشگیری و حتی درمان  سرطان تایید شده است. شیوه زندگی وعادت های تغذیه سهم مهمی در بروز سرطان دارد به طوری که درصد زیادی از موارد سرطان با تغذیه نامناسب ارتباط دارد.

 

تغذیه از چندین جهت با سرطان ارتباط دارد:تغذیه با کالری بالا زمینه سرطان را فراهم می آورد: ارتباط چاقی و اضافه وزن با افزایش احتمال ابتلا به انواع سرطان مشخص شده است بنابراین یکی از اقدامات اصلی کاهش مصرف مواد قندی و چربی های اشباع شده است که میزان زیادی از کالری دارند و مقدار کمی مواد مغذی به بدن می رسانند. همچنین لازم است مواد غذایی مانند غذاهای سرخ کرده، کیک، آبنبات، بیسکویت، شربتها و نوشیدنی های شیرین نیز محدود شود.برخی از انواع مواد غذایی زمینه سرطان را فراهم و برخی دیگر احتمال ســرطان را کم می کنند: علاوه بر ميزان کل كالري دریافتی در روز، ميزان مصرف ميوه ها و سبزيجات تازه، نوع و مقدار پروتئين هاي غذایي، سهم چربي هاي اشباع مانند روغن هاي جامد و چربي منابع حيواني و چربي هاي غير اشباع مانند روغن های گياهي مثل روغن زيتون وکنجد نیز از عوامل غذایي هستند كه می توانند در كاهش و يا افزايش بروز بيماري سرطان مؤثر باشند.نوع آماده کردن موادغذایی با سرطان ارتباط دارد: سوزاندن یا زغال شدگی گوشت باعث ایجاد مواد سرطان زا می شود.

اگر هم روش کباب کردن را انتخاب کردید، نگذارید گوشت حرارت خیلی بالایی بگیرد و سوخته شود. به جای سرخ کردن غذا ازروش های سالم مانند آب پزکردن و بخار پزکردن استفاده کنید. نه تنها انتخاب مواد غذایی سالم در پیشگیری از سرطان مهم است، بلکه به روش آماده و ذخیره کردن مواد غذایی نیز باید توجه کنید. بخارپزکردن سبزیجات بهترین راه حفظ موادمغذی در سبزیجات است چراکه حتی آب پز کردن به مدت طولانی بر میزان ویتامینهای محلول در آب (ویتامین B و C )تأثیر می گذارد.گرچه پخت کافی گوشت برای از بین بردن میکروبهای مضر در گوشت ضروری است اما ممکن است نحوه پختن گوشت از نظر میزان خطر سرطانی که گوشت به وجود می آورد مهم باشد. از رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات  استفاده کنید: گیاهان دارای چربی کمتر، فیبر بیشترو مواد مغذی ضد سرطان هستند که به تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان کمک می کنند به همین دلیل بیشترغذاهای گیاهی ضد سرطان هستند. روزانه 5 بار یا بیشتر سبزیجات و میوه های متنوع و تازه مصرف کنید. استفاده از میوه و سبزیجات در هر وعده غذایی و میان وعده ها مفید است.در رژیم غذایی خود، فیبر کافی در نظر بگیرید : فیبر بخشی از غلات، میوه ها، و سبزیجات است که بدن نمی تواند آن را هضم کند.

فیبرها موجب کاهش کلسترول خون وکاهش بروز بیمار ی های قلبی می شوند و نقش کلیدی در حفظ سلامت دستگاه گوارش ایفا می کنند و باعث می شوند ترکیبات سرطان زا قبل از ایجاد آسیب همراه با مواد غذایی در حال حرکت، از طریق دستگاه گوارش خارج شوند. فیبر به میزان زیادی در غلات سبوس دارو جو دو سر، ذرت بو داده، برنج قهوه ای، غلات و گندم کامل، حبوبات مانند عدس، لوبیا، لپه، نخود و ماش (میوه ها به ویژه با پوست )تمشک،سیب، گلابی، توت فرنگی، موز، زغال اخته، انبه، زردآلو، مرکبات،هلو ، شلیل ، آلو، کشمش و...)  و سبزیجات(اسفناج، سبزیجات برگدار سبز تیره، خیار، کنگر فرنگی، ذرت، هویج، گوجه فرنگی، کلم بروکلی، کلم پیچ سفید و قرمزو ... ) وجود دارد.مصرف گوشت قرمز و گوشتهای فرآوری شده را محدود کنید: گوشت فاقد فیبر و دیگر مواد مغذی ضد سرطان است و اغلب سطوح بسیار بالایی از چربی های اشباع شده در آن وجود دارد.  شما می توانید با کاهش مصرف محصولات حیوانی و انتخاب محصولات پروتئینی سالم (مرغ ، ماهی، بوقلمون )، خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهید. مطالعات رابطه مصرف گوشت فرآوری شده و سرطان های را نشان داده اند. این رابطه ممکن است با نیتریت مرتبط باشد که برای حفظ رنگ و جلوگیری از رشد باکتریها به سوسیس، کالباس و همبرگر اضافه می شود. جهت کاهش ابتلا به سرطان بهتر است از گوشت های آبپز شده به جای سرخ شده استفاده شود.چربی را از رژیم غذایی خود حذف نکنید: حذف کامل چربی از برنامه غذایی منطقی نیست چراکه برخی از انواع چربی ها بدن را در برابر سرطان، محافظت می کنند. بنابراین لازم است از چربی های مناسب به میزان متعادل استفاده کرد.      

چربی های اشباع شده و چربی های ترانس برای سلامتی مضر هستند. چربی های اشباع شده روغ نهایی است که در دمای اتاق به صورت جامد هستند و عمدتا در محصولات حیوانی مانند گوشت قرمز، محصولات لبنی پرچرب و تخم مرغ یافت می شود. اما چربی های اشباع نشده که از منابع گیاهی تولید می شوند و در دمای اتاق مایع هستند، خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهند. منابع سرشار از چربی های اشباع نشده شامل روغن زیتون، روغن کانولا و کنجد، آجیل است. همچنین اسیدهای چرب امگا 3 که در سلامت قلب و مغز نیز تاثیر دارند در این گروه قرار می گیرند. منابع خوب امگا 3 عبارتند از: ماهی قزل آلا و سالمون ، ماهی تن وآجیل ها.چه مواد غذایی از سرطان پیشگیری می کنند؟بعضی مواد غذایی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و فرد را در برابر سرطان محافظت می کنند. در این قسمت ابتدا به مواد مغذی موجود در غذاها اشاره می کنیم سپس به انواع مواد غذایی که دارای اثر پیشگیری کننده هستند می پردازیم. ابتدا مواد مغذی:آنتی اکسیدان ها موادی هستند  که مانع از آسیب سلول ها و بافت ها می شوند و می توانند از بروز تغییرات سلول های بدخیم جلوگیری کنند. بهترین راه تامین مواد آنتی اکسیدان استفاده از میوه و سبزیجات تازه است نه مصرف مکمل ها و ویتامین ها. این مواد گروهی از ترکیبات در غذاها هستند که رادیکال‌های آزاد را در بدن از بین می‌برند یا مانع از شکل‌گیری آنها می‌شوند. رادیکال‌های آزاد عامل ایجاد سرطان هستند. مهم‌ترین آنتی اکسیدان‌های بدن ویتامین‌های C,E,A، کاروتنوئیدها، سلنیوم، روی، منیزیم و لیکوپن هستند.ویتامین A و بتاکاروتن، ویتامین A هم در منابع غذایی گیاهی و هم حیوانی وجود دارد و بتاکاروتن نوعی آنتی اکسیدان مرتبط  با ویتامین A است. این ویتامین برای حفظ سلامتی بافت ها ضروری بوده و خطرسرطان را کاهش می دهد. خوردن سبزی های برگ  سبز و زرد ، هویج، میوه‌های نارنجی رنگ و زرد ، کدو حلوایی، طالبی، زرد آلو، انبه کلم پیچ، اسفناج، ذرت، تخم‌مرغ، مرکبات می تواند کمک کننده باشد.ویتامین C در بسیاری از میوه ها و سبزیجات مخصوصا مرکبات، فلفل سبز، توت‌فرنگی‌، گوجه فرنگی و کلم بروکلی وجود دارد.

بین مصرف  ویتامین ث و کاهش خطر بروز سرطان رابطه وجود دارد .ویتامین E ذرت، مغزها، روغن‌های گیاهی مثل زیتون و آفتابگردان ، سبزی‌های برگدار و سبزو روغن جوانه گندم از منابع این ویتامین هستند.سلنیوم یک ماده معدنی است که در فعالیت آنتی اکسیدانی بدن نقش دارد. برخی مطالعات نشان می دهند که مصرف مکمل  سلنیوم میتواند خطر بروز سرطان ریه، کولون و پروستات را در انسان کاهش دهد. مغزها (گردو، بادام، فندق، پسته و ...)، ماهی و سایر غذاهای دریایی، قلوه، جگر و مخمرها سرشار از سلنیوم هستند.اما برخی مواد غذایی هستند که دارای اثر پیشگیری کننده هستند:سبزیجات خانواده کلم این سبزیجات شامل کلم پیچ، گل کلم و کلم بروکلی است. این سبزیجات غیر از کلسیم، منبع غنی «سولفورافان » هستند که رشد سلول های سرطانی پستان، رحم، ریه، کبد و راست روده را متوقف می کنند و خطر ابتلا به سرطان پروستات و مثانه راکاهش می دهند. به طور کلی این سبزیجات با تاثیرات مثبت بر روی متابولیسم سلول ها خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهند. مقدار سولفورافان در کلم بروکلی بیشتر از بقیه کلم هاست.

سبزیجات پهن برگ اسفناج، کاسنی، کلم برگی، کاهو و برگ چغندر از این گروه اند که دارای مقدار فراوانی فیبر غذایی، فولات، و کاروتنویید هستند. این سبزیجات از رشد سلول های سرطانی مربوط به پوست، معده و ریه جلوگیری می کنند و باعث کاهش احتمال بروز سرطان پستان در زنان و سرطان ریه در افراد سیگاری می شوند.

گوجه فرنگی مصرف گوجه فرنگی با کاهش خطر چند نوع سرطان از جمله سرطان پروستات، پستان، رحم و ریه ارتباط دارد.گوجه فرنگی علاوه بر ویتامین C دارای رنگدان های به نام لیکوپن است که احتمالا باعث اثرات ضد سرطانی این ماده غذایی می شود. جالب این است که خاصیت ضد سرطانی افشره و آب گوجه فرنگی بیشتر است.خانواده توت ها میوه های این خانواده سرشار از ویتامین C و فیبر هستند. در توت فرنگی، تمشک قرمز و سیاه و شاتوت ماده ای به نام اسید فیتیک وجود دارد که خواص ضد سرطان پوست، مثانه، ریه، مری و پستان داشته است. این ترکیب، آنتی اکسیدان قوی است و امکان دارد 

به طور همزمان به چند طریق با سرطان مبارزه کند از جمله اینکه مواد سرطانزای خاصی را غیرفعال سازد و رشد سلولهای سرطانی را کند نماید. ترکیبات فنلی در ذغال اخته نیز خواص ضد سرطانی دارد. البته انواع مختلف توتها تأثیرات شان به یک اندازه نیست و بر این اساس، ممکن است ذغال اخته، تمشک سیاه و شاتوت بهتر از بقیه سیستم دفاعی را مقابل سرطان ارتقا دهند.انگور میوه انگور به خصوص انگور ارغوانی و قرمز در مقایسه با انگور سبز، دارای ماده ای بنام پلی فنل )رزوراترول( است که باعث ویژگی های قوی آنتی اکسیدانی و ضد التهابی در این میوه می شود.

این ماده از صدماتی که آغاز کننده فرآیند سرطان در سلولها است، جلوگیری می کند.ادویه جات مصرف  سیر، پودر زنجبیل و کاری نه تنها باعث بهبود عطر و طعم غذا شده بلکه باعث محافظت از سرطان نیز می شود. انتخاب های خوب دیگر شامل زردچوبه، ریحان، رزماری و گشنیز در سوپ، سالاد و یا هر غذای دیگر است. به عنوان مثال در زردچوبه نوعی ماده به نام کورکومین میتواندتغییر شکل، تکثیر و حمله سلو لهای سرطانی را در گروه متنوعی از سرطانها مهار کند و با هدف گرفتن سلولهای بنیادی می تواند از ابتلای فرد به سرطان پیشگیری کند.چای نیز دارای خاصیت ضد سرطانی است و ماده ضد سرطانی موجود در چای سبز بیش از چای سیاه است.نقش تغذیه سالم در پیشگیری و حتی درمان عوارض سرطان تایید شده است. شیوه زندگی و عادت های تغذیه سهم مهمی در بروز سرطان دارد به طوری که درصد زیادی از موارد سرطان با تغذیه نامناسب ارتباط دارد.

تماس با بیمارستان

  • آدرس : کاشان. بلوار قطب راوندی- بلوار پرستار- بیمـارستــان فـوق تخصصــی آیت الله یثربـــی (ره) کاشــان
  • ایمیل : info@yasrebihospital.ir
  • فکس : 55621530-031
  • تلفن  : 5590-031

تماس با اورژانس و دفتر پرستاری

  • اورژانس بیمارستان با 16 تخت و مجهز به اتاق تریاژ
  • ترومـا و اتـاق احیــاء و سیــستم مـانیتـورینــگ بیمـار
  • تلفن اورژانــــــس  : 5590-031 داخلی 215
  • تلفن پزشک کشیک  : 5590-031 داخلی 115
  • تلفن دفتر پرستاری  : 5590-031 داخلی 220

اشکال یابی جوملا

جلسه

اطلاعات مشخصات

حافظه استفاده شده

پرس و جو پایگاه داده